| Aleksander Wielki |
| Rozpoczynam temat w tym miejscu od jednej z największych postaci starożytnej Grecji , od której zaczęła się moja fascynacja tym krajem…to jego śladem starałam się podążać w mojej pierwszej podróży po Helladzie-oczywiście na tyle, na ile to było możliwe…Wiadomo bowiem, ze podboje Aleksandra Wielkiego wykraczały daleko poza obszar dzisiejszej Grecji – a także ówczesnej. W latach 334-327 p.n.e podbił największe państwo ówczesnego świata - imperium perskie. Najslynniejsze zwycięstwa: pod Issos, Gaugamelą i nad rzeką Hydaspes w Indiach.Gdy umierał w wieku 33 lat w Babilonie, rozpiętość jego imperium ze wschodu na zachód wynosiła 5000 km. Kim tak naprawdę był ten niebieskooki chłopiec o blond lokach i twarzy anioła (powszechnie przyjęto, że tak mógł wyglądać ) , obdarzony niezwykłą charyzmą mimo młodego wieku? Jakkolwiek by nie patrzeć na postać Aleksandra , niezaprzeczalnym pozostaje fakt, iż uznawany jest on za jednego z największych przywódców wszechczasów, genialnego wodza, stratega i taktyka. Jednocześnie przypisuje mu się cechy tyrana, okrutnego władcy, rozpustnika, alkoholika… Aleksander III Wielki, zwany również Macedońskim urodzil się w 356 r p.n.e. Syn króla Macedonii i twórcy potęgi tego państwa – Filipa II oraz księżniczki Olimpias. Wychowanek Arystotelesa-jednego z trzech najsłynniejszych filozofow greckich. Pierwszy raz dowodzil wojskiem w wieku lat 15-tu. Trzy lata później w bitwie pod Cheroneą dowodząc jazdą macedońską(338 r p.n.e) pokonał wojska ateńsko-tebańskie co spowodowało iż większość miast-państw stała się satelitami Macedonii i wciągnięta została w królewskie plany podboju Persji (dzisiejszy Iran). Po śmierci ojca (niejasny jest udział Aleksandra w zamordowaniu Filipa II ) odziedziczyl tron macedoński. W 335 r p.n.e – krwawo stłumił powstanie , które wybuchło w greckim mieście Teby. Około 6 tysięcy mieszkańców zostało wymordowanych a 30 tysięcy sprzedano w niewolę. W 334 r p.n.e Aleksander wyruszył na podbój Persji (dzisiejszy Iran) na czele 47-mio tysiecznej armii. W pierwszej bitwie nad rzeką Granik Aleksander odniósł zwycięstwo. Przez kilkanaście następnych miesięcy opanował Anatolię (dzisiejsza Turcja)zajmując bez walki wiele miast państw. Opór stawiły jedynie Milet i Halikarnas. W trakcie podboju Anatolii Aleksander zawitał do miasta Gordion, gdzie rozsupłał legendarny węzeł - po prostu rozciął go mieczem. Według legendy, ten kto tego dokona, ma zostać panem Azji. Po opanowaniu dzisiejszej zachodniej Turcji Aleksander wkroczył do Fenicji (dzisiejszy Liban). Przeciwko niemu ruszył z Mezopotami król Persji Dariusz III, prowadząc potężną armię. Obie armie spotkały się w pobliżu Issos. Walka była wyrównana. Szalę zwycięstwa na korzyść Macedonczyków przechyliła brawurowa szarża macedońskiej jazdy pod wodzą samego Aleksandra. Dariusz III został zmuszony do ucieczki a perska armia pozbawiona dowódcy – rozpadła się. W swoim marszu na południe Aleksander podbił wiele miast fenickich, w tym największe z nich – Tyr. Jednak Tyr łatwo się nie poddał. Przez 7 miesięcy armia Aleksandra oblegała miasto. Bez walki natomiast Aleksander zajal Egipt (jesienią 332 r p.n.e), który w tamtych czasach był perską prowincją. W Egipcie witano wielkiego Macedończyka jak wyzwoliciela. Na śródziemnomorskim wybrzeżu Aleksander założył najsłynniejsze z wielu nazwanych swoim imieniem miast – Aleksandrię, która stała się później jednym z najważniejszych ośrodków życia kulturalnego starożytnego świata. W 331 r p.n.e Aleksander wyruszył w głąb Azji. Pod Gaugamelą znów spotkał się z Dariuszem III gdzie ponownie ciezka jazda macedońska zadecydowała o zwycięstwie armii Aleksandra. Dariusz III po raz drugi ratował się ucieczką. Po tym zwycięstwie Aleksander zajął Babilon i skarby perskie w Suzie. Poddała się także stolica państwa perskiego Pesrepolis. Została ona splądrowana i spalona. W pościgu za Dariuszem armia Aleksandra dotarła w okolice dzisiejszego Teheranu a następnie ruszyła w kierunku Afganistanu. W wyniku spisku Dariusz został zabity przez Bessosa – który ogłosił się jego następcą. Aleksander postanowił znaleźć morderców Dariusza i wyruszył ich śladem na wschód. Po ciężkich walkach w Baktrii i Sogdianie (dziejszy Uzbekistan i Afganistan) pojmal Bessosa i innych zabójców Dariusza. By podporządkować sobie te prowincje zawarł małżeństwo z Roksaną, księżniczką baktryjską. W tym okresie zaczęły się pierwsze bunty arystokracji macedońskiej, której nie podobało się, że Aleksander przejmuje perskie obyczaje i że coraz większą rolę odgrywają Persowie. Ofiarą gniewu Aleksandra padł m.in. Parmenion - najważniejsza po Aleksandrze osoba w armii i zarazem najwierniejszy przyjaciel. W 327 r p.n.e Aleksander wyruszył na podbój Indii. Po przekroczeniu Indusu w regionie graniczącym z perską prowincją Taksila Aleksander napotkał potężnego rywala, indyjskiego władcę Porosa. W czerwcu 326 roku p. n. e. Aleksander stoczył z nim swą czwartą i ostatnią wielką bitwę. Bitwa była zażarta i krwawa, lecz wojsko Aleksandra zwyciężyło. Poros się poddał i został jego sprzymierzeńcem. Od tego momentu następuje załamanie marszu armii Aleksandra. Wycieńczone ciągłymi walkami i nieustannym marszem wojsko chce wracać do domu. W drodze powrotnej z Indii do Persji ginie wiele tysięcy ludzi z powodu braku wody i jedzenia. Aleksander III Wielki…zdobywca, strateg, polityk…jakim był człowiekiem – tego tak naprawdę się już nie dowiemy. Był władcą silnym i z całą pewnością okrutnym – o czym świadczą niejednokrotne czystki, których dokonywał na podbitych terenach. Czy był tyranem i despotą – zwłaszcza pod koniec swojego krótkiego ale jakże treściwego życia? Zmarł nagle w 323 r p.n.e w wieku zaledwie 33 lat. Jego śmierć nie pozwoliła na umocnienie władzy w imperium, które obejmowało terytoria od Grecji poprzez Egipt, Persję aż po Indie. Aleksander zakorzenił kulturę i język grecki na wszystkich podbitych terenach. Gdyby żył dłużej granice jego imperium zapewne jeszcze by się powiększyły. Po jego śmierci nie było nikogo, kto byłby w stanie go zastąpić i utrzymać mocarstwo w jedności. PS. Być może opis powyższy jest nieco chaotyczny, chciałam przedstawić tą postać w krótkim zarysie aczkolwiek pewnych rzeczy pominąć nie mogłam. Zapraszam do szerszej dyskusji na temat Aleksandra Wielkiego i ogólnie epoki w której żył. |